Kiplekker kleefkruid

June 6, 2019

Sigrid Dewaele

Het kleefkruid (Galium aparine) is in vele tuinen, bossen en bermen te vinden. De plant wordt bestempeld als onkruid, echter ten onrechte. Als we onze dieren observeren die het kruid sterk appreciëren (bijv. honden en kippen) dan kunnen we vermoeden dat het meer is dan een ondergewaardeerd ‘onkruid’. De plant houdt van voedselrijke, wat vochtige gronden en groeit zowel in de zon als in de schaduw (bossen). Dikwijls zie je ze tussen brandnetels, dovenetels en fluitenkruid.

Kleefkruid behoort tot de sterbladigefamilie (Rubiaceae) en zoals het woord zelf zegt, groeien de blaadjes in een ster of kransje rond de stengel. Ook andere geneeskrachtige planten uit deze familie zijn makkelijk te herkennen aan de kransstandige blaadjes: lievevrouwebedstro en echt walstro. Zowel de stengel als de vruchtjes blijven plakken in de vacht van dieren of aan onze kleren L. Dit komt door de vele haakjes. Zo kan de plant over grote afstanden verspreid worden. De witte bloempjes zijn zeer klein, bijna onopvallend.

Vroeger maakte men zeefjes van kleefkruid om kaas te maken. De melk werd dan door de ‘kleefkruidzeef’ gezeefd. Bovendien bevat kleefkruid een enzym die de stremming van de melk bevorderde.

De plant stond vroeger regelmatig op het menu want het was goedkoop maar gezond voedsel. De jonge scheuten zijn het lekkerste en kunnen zowel rauw als verwerkt gegeten worden. Een tussendoortje nodig tijdens je wandeling? Zoek dan even naar kleefkruid. Denk tevens aan kleefkruid bij het maken van kruidenboter. Het kruid kan je goed stoven en is dus goed te gebruiken in soepen en stoofschotels. Om ervoor te zorgen dat het kruid niet meer kleeft, kan je het na het wassen overgieten met kokend water en dan schrikken onder de koude kraan. Of kort blancheren en schrikken. Dan kan je het verder gebruiken in bijv. puree. De zaadjes werden vroeger ook gebruikt als surrogaat koffie.

De medicinale kant van de zaak dan. We weten dat kippen het kruid bijzonder appreciëren voor de vele mineralen. In dit opzicht lijkt het ook op kippenmuur. Het werkt tonifiërend (versterkend) en voedend. Bij de inhoudstoffen zien we naast vitaminen en mineralen ook isoflavonen, glycosiden, fenolzuur en kiezelzuur. Kleefkruid is een van de beste kruiden voor het lymfatische stelsel. Het is het belangrijkste tonicum voor alle lymfe in het lichaam. Dus te gebruiken bij gezwollen lymfe, lymfeklierkanker/ziekte van Hodgkin, amandelontsteking en ontsteking van de neuspoliepen. Daarnaast werkt het diuretisch en anti-inflammatoir waardoor het kan ingezet worden bij oedemen, dikke enkels, cystitis (blaasontsteking), prikkelbare blaas, preventie van nier- en blaasstenen en bij niergruis. Ook anti-inflammatoir op de huid (psoriasis, chronische uitslag, zweren en dermatitis). Gebruik het tevens bij chronische sinusitis, infectieuze rhinitis, ter ondersteuning bij auto-immuunziekten en bij kankerdiëten. Uiteraard ook een goed kruid om te ontgiften (verwijderen van afvalstoffen en gifstoffen), als voorjaarskuur en bij leverziekten. Uitwendig ook nog wondhelend.